Migratie blijft een complex vraagstuk dat diep verweven is met economische, sociale en culturele dynamieken. De uitdaging ligt in het creëren van een samenleving waarin inclusie en wederzijds begrip centraal staan, terwijl spanningen en segregatie worden verminderd. Dit vereist zowel een individuele als systemische aanpak. Een belangrijk thema is hoe cultuurverschillen invloed hebben op integratie. Onderzoek toont aan dat hoe groter de culturele afstand tot het gastland, hoe moeilijker integratie vaak verloopt. Tegelijkertijd kunnen positieve contacten tussen verschillende groepen een sleutel zijn tot het verminderen van vijandigheid en het vergroten van vertrouwen. Voorbeelden uit zowel Nederland als de Verenigde Staten laten zien dat gemengde relaties en interacties barrières kunnen doorbreken, maar ook dat uitsluiting en segregatie deze processen bemoeilijken. Het gesprek benadrukt ook de rol van media in het versterken of doorbreken van stereotypen. Negatieve verhalen krijgen vaak de overhand, terwijl de vele kleine, positieve interacties tussen mensen onbelicht blijven. Dit voedt een vicieuze cirkel van wantrouwen en tribalisme, die diep geworteld lijkt in de menselijke natuur. De discussie rond migratiebeleid brengt fundamentele vragen met zich mee, zoals hoe gelijke kansen en ontmoetingen bevorderd kunnen worden zonder te vervallen in dwangmatige assimilatie. Oplossingen als gemengde buurten en scholen worden genoemd, maar het blijft een uitdaging om natuurlijke interactie te stimuleren zonder groepen het gevoel van autonomie te ontnemen. Het vraagstuk reikt verder dan nationale grenzen. Wereldwijde ongelijkheden, klimaatverandering en conflicten vormen de drijvende krachten achter migratie. Hoewel sommige sprekers pleiten voor een meer wereldwijde aanpak, wijst kritiek op de grenzen van ontwikkelingshulp en de risico’s van neokoloniale ambities. De toekomst vraagt om het balanceren van idealisme en realisme. Het combineren van inclusieve nationale beleidsmaatregelen met duurzame internationale samenwerkingen kan bijdragen aan een rechtvaardiger en stabieler migratiemodel.