lunes, 17 de febrero de 2025

Os ritmos da prosa






Toda prosa ten un ritmo, un compás, unha música. Ás veces, o escritor mantén a mesma cadencia en todos os seus textos; outras, cada libro adquire unha melodía distinta. No meu caso, cada romance empeza cunha busca: a procura da voz narrativa. Sen esa voz, a historia non camiña. Non podo sentar e escribir cun plan completamente trazado; parto dunha vaga idea e só cando encontro o ton adecuado é que a narración adquire vida propia. É un proceso intuitivo, no que a voz do narrador dita o ritmo e a atmosfera da obra. Cando escribo, non escoito música. Necesito silencio, pois a música que existe na miña escritura non pode competir con sons externos. Para min, escribir é unha cuestión de ritmo interno. Así como un compositor sente a necesidade de encaixar as notas dun xeito harmónico, eu busco a musicalidade nas frases. Ás veces, engado palabras só para manter o equilibrio rítmico; outras, elimínoas para que a estrutura sexa máis limpa. O proceso de revisión convértese nun traballo de precisión, onde pequenos axustes na puntuación ou na elección léxica poden transformar completamente o ton do texto. Non considero que a música estea limitada ás palabras dos textos poéticos. A prosa tamén precisa dunha cadencia, dun fluxo natural que guíe ao lector. Os grandes escritores sempre tiveron esa consciencia musical. Algúns, como Manuel Bandeira, amosaban abertamente a súa relación coa música; outros, como João Cabral de Melo Neto, negábana, pero mesmo nos seus versos se atopaba unha estrutura rítmica precisa. No fondo, a literatura e a música son linguaxes irmás, cada unha cunha gramática propia, pero ambas suxeitas ás mesmas leis da harmonía. Á hora de escribir, non só penso no significado das palabras, senón en como resoan na mente. O maior pracer non está na escritura en si, senón na lectura posterior: cando releo un fragmento e sinto que as palabras flúen con naturalidade, como unha composición ben equilibrada. A literatura, ao igual que a música, precisa dun pulso, dunha identidade sonora. O verdadeiro reto do escritor é atopar a melodía adecuada e soster esa música ao longo de toda a obra.