O alalá é considerado un dos xéneros máis arcaicos e representativos da música tradicional galega, recoñecible polo seu ritmo libre, melancolía expresiva e forte carga emotiva. Trátase dun canto lento, non suxeito a métrica ríxida, que permite ao intérprete modular a voz con liberdade, acentuando a dimensión lírica e a introspección. A estrutura habitual baséase en coplas octosilábicas que rematan co característico ailalá, unha interxección que outorga nome ao xénero e funciona como peche melódico ou estribillo evocador. Esta forma musical está orientada ao canto individual e sen acompañamento, aínda que nos últimos tempos se lle engadiron instrumentos tradicionais como a gaita, a zanfona ou o violín popular, sen que iso altere a súa natureza íntima. A súa orixe segue a ser obxecto de debate, mais a hipótese máis aceptada vincúlao coa influencia do canto gregoriano medieval, pola súa estrutura melismática e a súa ausencia de compás fixo, aínda que tamén se ten relacionado con formas ancestrais de canto de raíz indoeuropea. Tradicionalmente, o alalá era utilizado tanto como canto de traballo, asociado a tarefas agrícolas e gandeiras, como forma de comunicación comunitaria, en contextos de lecer, rituais ou mesmo loito, servindo para expresar sentimentos profundos ou relatar acontecementos colectivos. O alalá exerce tamén unha función de síntese estética, sendo considerado unha forma de poesía cantada que recolle a esencia da paisaxe galega, o paso do tempo, a morriña e a dignidade popular. Algunhas variantes rexionais incorporan cambios melódicos e modulacións, o que evidencia a súa riqueza interna e diversidade local, sobre todo nas comarcas da Mariña lucense, Bergantiños ou a Terra de Montes. O seu legado inspirou xéneros como os cantos de arrieiro ou os romances cantados, e foi obxecto de concursos e festivais, especialmente durante o século XIX e comezos do XX, como mostra da súa relevancia social. Figuras clave como Perfecto Feijoo, Faustino Santalices ou Castelao dedicaron esforzos á súa recolla, estudo e dignificación, entendéndoo como patrimonio cultural inmaterial de Galicia. O alalá tamén influíu na música culta, sendo reinterpretado por compositores como Andrés Gaos ou Rogelio Groba, e forma parte do imaxinario sonoro galego, presente en gravacións, proxectos de recuperación e repertorios de grupos de folk como Milladoiro ou Luar na Lubre. A súa presenza pervive nos escenarios, nos arquivos sonoros e na memoria colectiva, simbolizando unha Galicia profunda, sonora e viva, onde a música segue a ser vehículo de identidade, emoción e resistencia cultural.
