Morriña

A escritora cormelá Diana Varela Puñal, recoñecida no eido literario galego pola súa traxectoria poética, vén de acadar unha nova distinción ao recibir o Premio Xosé Neira Vilas de Novela Curta pola súa obra titulada A conxura, destinada ao público adolescente. O xurado salientou a riqueza do universo fantástico que a autora constrúe, destacando as súas descricións luminosas e a resolución maxistral da trama, que lle outorgan á narración unha estética singular e poderosa. Esta distinción supón un novo fito na carreira de Varela Puñal, que recentemente presentara Fisterras Atlánticas coa súa propia editorial, Medulia Edicións, reforzando así a súa presenza tanto no campo da poesía como na narrativa xuvenil. O galardón inclúe unha dotación económica de 1.000 euros e a publicación da obra, e será entregado oficialmente o 3 de novembro en Vila de Cruces, converténdose nun recoñecemento que reforza a importancia da literatura xuvenil galega. Varela Puñal, entrevistada previamente, subliñaba a necesidade de fomentar a lectura, especialmente da poesía, dentro dun contexto cultural no que a palabra escrita adquire unha función esencial na formación crítica da mocidade. A conxura, pola súa temática e estética, busca precisamente estimular a imaxinación e promover valores culturais a través dun relato cheo de simbolismo e emocións intensas, inseríndose nunha tradición narrativa con fondas raíces na mitoloxía e paisaxe galegas. A elección da súa obra entre quince propostas presentadas reflicte tanto a calidade literaria como a capacidade evocadora da súa escrita, que combina lirismo e tensión dramática. A autora, xa consolidada como voz poética, expande así a súa produción ao ámbito da novela curta, achegando aos lectores máis novos unha experiencia lectora envolvente. Este recoñecemento supón tamén un impulso á edición en galego, cunha clara aposta pola promoción de novos títulos que poidan fortalecer o tecido cultural e literario do país, especialmente no xénero xuvenil. A súa obra, a través de A conxura, adquire agora unha proxección maior grazas a este galardón. Diana Varela Puñal confirma o seu talento cunha obra que abre camiños na narrativa xuvenil galega.

A obra colectiva Entre Donas presenta un conxunto de relatos escritos por mulleres galegas que, dende distintas perspectivas e estilos, exploran a experiencia feminina, tanto no íntimo coma no social. Este proxecto literario articúlase arredor da pluralidade de voces, cada unha cun ton e enfoque singulares, mais todas unidas polo fío condutor da reflexión sobre a identidade, a memoria e a resistencia. A diversidade temática e estilística constrúe unha polifonía que enriquece a visión do mundo a través da lente das autoras. No desenvolvemento das historias, abórdanse cuestións como a maternidade, a perda, a violencia simbólica e real, ou a sororidade, creando espazos onde a voz das mulleres se afirma con forza. Relatos curtos mais intensos permiten debullar con precisión emocional escenas que revelan verdades silenciadas, experiencias compartidas e conflitos internos. A utilización dunha linguaxe coidada e dunha narrativa precisa fai que cada texto teña un peso específico e un impacto emocional que permanece. A variedade de rexistros, dende o lírico ata o realista, reforza a capacidade evocadora do conxunto. Un exemplo destacábel é o relato de Teresa Moure, que se centra na linguaxe como ferramenta de emancipación, explorando como o uso da palabra transforma as relacións de poder e permite reescribir a historia dende o suxeito feminino. Outro relato de Antía Yáñez afonda na precariedade laboral e na resiliencia cotiá, tecendo unha historia que mestura humor e crítica social. Estas pezas comparten unha vontade común de visibilización e de construción de referentes. A conclusión global do libro convida á reflexión e á escoita, situando as mulleres como suxeitos centrais da creación literaria e da análise social. Entre Donas é unha homenaxe á forza da palabra, á diversidade das experiencias e á capacidade de crear comunidade dende a literatura. Un futuro de máis voces é posible.

O volume Relatan... Nós, publicado por Sermos Galiza S.A., recompila 17 relatos breves asinados por autoras e autores de referencia na literatura galega contemporánea como Marilar Aleixandre, Francisco Castro, Fina Casalderrey, Manuel Rivas ou Emma Pedreira, entre outros. Esta obra conmemora os dez anos do xornal Nós Diario e ofrece unha reinterpretación literaria dos últimos acontecementos sociais, culturais e políticos da última década en Galiza. Cada relato funciona como espello dunha realidade específica, empregando a ficción como canle para a crítica, a reflexión e a memoria colectiva. Os relatos abordan temas diversos: condicións laborais precarias en “O morcego branco” de Aleixandre, o machismo e a ultradereita en “Angelito cara ao sol” de Castro, ou a represión franquista e o amor prohibido en “Lucía e Manuel” de Diéguez. Outros textos destacan a degradación das festas populares, como “Peixes de cinsa” de Rosalía Fernández Rial, ou as dificultades na sanidade pública, tratadas por Pedreira en “Bicefalus interruptus”. Cada autora e autor propón un universo textual, dende o rural ata o urbano, dende a historia pasada ata a distopía futura, construíndo un mosaico literario da Galiza contemporánea. O relato “Killer Robot” de Manuel Rivas introduce a intelixencia artificial como ferramenta de ironía e denuncia, mentres que “Distancia” de Eli Ríos explora as restricións da pandemia e o amor clandestino, e “Vigocoruñenta” de Xurxo Souto funde Vigo e A Coruña como un só espazo cultural mariñeiro e rebelde. A forza destas narracións reside no seu compromiso coa realidade, mais tamén na súa capacidade de transgredila e reinventala literariamente. Este libro é unha homenaxe á palabra escrita e á potencia creativa dunha lingua que medra co uso e se afirma no relato. Relatan... Nós é un exercicio de memoria, crítica e creación que invita a ler devagar e a pensar fondo, facendo da literatura galega unha ferramenta de intervención e testemuña do tempo.