de warmtetransitie van nederland van gas naar duurzame warmte de energietransitie in nederland wordt vaak geassocieerd met zonnepanelen windturbines en elektrische auto's maar de grootste uitdaging ligt in de warmtetransitie huizen en gebouwen worden nog steeds grotendeels verwarmd met aardgas en dat moet radicaal veranderen tegen 2050 moet nederland volledig van het gas af waarbij ongeveer een derde van de huizen wordt aangesloten op warmtenetten deze netwerken van ondergrondse buizen transporteren warm water dat woningen verwarmt maar terwijl de transitie van stadsgas naar aardgas in de jaren 60 soepel van bovenaf werd gecoördineerd ligt de regie nu grotendeels bij gemeenten en burgers door falende energiebedrijven ligt 90% van de geplande warmtenetprojecten stil initiatieven van grote spelers zoals vattenfall worden geplaagd door stijgende kosten en conflicten met gemeenten burgers voelen zich machteloos omdat zij bij aansluiting op een warmtenet vastzitten aan een monopolist zoals in tilburg waar een kolencentrale de warmte levert en bewoners geen zeggenschap hebben de situatie is echter niet overal hopeloos in wijken zoals in haarlem nemen burgers het heft in eigen handen desiree orij leidt een buurtinitiatief waarbij gebruik wordt gemaakt van pvt-panelen zonnepanelen die niet alleen elektriciteit maar ook warmte opwekken deze warmte wordt opgeslagen in de grond en in de winter weer gebruikt via een collectief warmtenet dit biedt bewoners autonomie en onafhankelijkheid van grote energiemaatschappijen deze burgercoöperaties symboliseren een nieuwe vorm van energie-democratie vergelijkbare innovaties vinden plaats in heerlen waar verlaten mijngangen worden gebruikt als warmtebron het mijnwater van 30 graden wordt via pompen naar de stad gebracht en verwarmt woningen scholen en kantoren heerlen transformeert zo van voormalige mijnstad naar koploper in duurzame energie de warmtetransitie vereist grote investeringen en organisatorische inspanning maar de beloning is groot burgers krijgen controle over hun energievoorziening terwijl het milieu wordt ontzien deze nieuwe vorm van energiedemocratie biedt hoop op een rechtvaardige en duurzame toekomst
