miércoles, 29 de enero de 2025

Castelao (Rianxo, 1886 – Bos Aires, 1950) foi a figura máis relevante da cultura galega do século XX

Destacando como escritor, debuxante, ensaísta, dramaturgo e político. Considerado o "pai do nacionalismo galego", o seu pensamento e obraforon fundamentais para a construción da identidade galeguista e a defensa da autonomía de Galicia. De formación médica, Castelao nunca exerceu plenamente a profesión, pois a súa verdadeira vocación era a arte e a literatura. A súa carreira intelectual comezou co debuxo e a caricatura, con obras como Cousas (1926) e Nós (1931), onde plasmou unha crítica satírica da sociedade galega, especialmente das desigualdades e da emigración. Como narrador, Retrincos (1934) e Os dous de sempre (1934) consolidaron o seu estilo, que combinaba lirismo, ironía e fonda sensibilidade social. No teatro, Os vellos non deben de namorarse (1941) foi unha das súas obras máis emblemáticas. No ámbito político, participou activamente no galeguismo desde as Irmandades da Fala, o Seminario de Estudos Galegos e o Partido Galeguista. Foi deputado na II República e impulsor do Estatuto de Autonomía de Galicia en 1936. Tras o golpe de Estado franquista, exiliouse en Bos Aires, onde presidiu o Consello de Galiza, considerado o goberno lexítimo no exilio. Desde alí, seguiu defendendo os dereitos nacionais de Galicia, deixando testemuño en obras como Sempre en Galiza (1944), o seu ensaio político máis influente. Recoñecido con múltiples homenaxes, como o Día das Letras Galegas de 1964 e a declaración da súa obra como Ben de Interese Cultural en 2011, a súa influencia transcende xeracións, sendo unha icona da cultura e da resistencia galega. En 2024, coincidindo co 80º aniversario do Consello de Galiza, foi recoñecido como primeiro presidente da autonomía política galega. A súa vida e legado seguen sendo obxecto de estudo e recoñecemento, con proxectos como a película Antes de Nós, en rodaxe desde 2024.