miércoles, 1 de enero de 2025

O Seminario de Estudos Galegos




A normativización do galego atravesou un proceso complexo dende a súa oficialización, con tensións entre posturas autonomistas e reintegracionistas. Durante os anos 70, xorde o debate sobre a codificación da lingua, con posturas antagónicas: unha defendía unha norma próxima ao español, promovida por sectores institucionais e vinculada ao grupo Galaxia, e outra avogaba por unha aproximación ao portugués, sostida por reintegracionistas como Ricardo Carvalho Calero. A creación do Instituto da Lingua Galega (ILG) e a súa orientación cara a unha descrición dialectolóxica evidenciaron a pugna entre unha visión literaria e cultista do galego e outra máis achegada á fala popular, xerando discrepancias que marcarían as décadas seguintes. A aprobación do Estatuto de Autonomía de Galicia en 1981 consolidou o galego como lingua cooficial, mais os debates normativos intensificáronse. En 1982, unha comisión liderada por Carvalho Calero propuxo unha normativa con elementos de converxencia co portugués, mais a súa implementación foi vetada por presións políticas e pola oposición de sectores que defendían un modelo máis españolizado. O Decreto Filgueira (1983) impuxo finalmente un estándar baseado no español, afastando o galego da súa tradición histórica e limitando as posibilidades de integración no espazo lusófono. Este marco normativo foi visto como unha oportunidade perdida para fortalecer a identidade lingüística do galego nun contexto globalizado. A exclusión do reintegracionismo do debate oficial non eliminou as reivindicacións, e a resistencia continuou en ámbitos académicos e sociais. A aplicación do decreto trouxo represión normativa, con sancións a docentes que utilizaban variantes reintegracionistas e co control estrito da norma oficial en exames e oposicións. O debate lingüístico, lonxe de apaciguarse, acentuouse coa percepción de que a norma oficial non favorecía a vitalidade do galego, especialmente en contextos urbanos, onde a súa presenza minguaba. Paralelamente, sectores do ensino e da cultura insistiron na necesidade de repensar o modelo, reivindicando unha maior flexibilidade normativa. Malia os atrancos, o galego mantívose como símbolo de identidade, e as novas xeracións seguen explorando o seu potencial nun mundo dixital e interconectado. O desafío futuro pasa por garantir a súa transmisión interxeracional, aumentar o seu prestixio social e reforzar a súa presenza nos ámbitos tecnolóxico, educativo e cultural. A integración no espazo lusófono segue a ser unha alternativa estratéxica que permitiría ampliar os horizontes da lingua, asegurando o seu futuro e consolidándoa como ferramenta de comunicación global.