Deze Fries bestrijdt nepnieuws voor The New York Times

De journalistiek heeft een nieuw instrument om waarheid en feiten bloot te leggen: open source-onderzoek. Deze methode, gebaseerd op publiek beschikbare bronnen zoals satellietbeelden, sociale media en beveiligingscamera’s, biedt een antwoord op de groeiende desinformatie en het wantrouwen in traditionele media. Een voorbeeld van deze innovatieve aanpak is te vinden in het werk van Christian Triebert, een Nederlandse journalist die naam maakte bij Bellingcat en nu deel uitmaakt van het Visual Investigations Team van The New York Times. Dit team combineert geavanceerde technologie en methodologie om complexe kwesties zoals militaire conflicten, politieke crises en andere gevoelige gebeurtenissen te analyseren. Zo speelden zij een cruciale rol bij de reconstructie van de dood van de Palestijnse journalist Shireen Abu Akleh. Door beelden van omstanders, bodycams, en TikTok-livestreams te combineren met geluidsanalyses, toonde het team overtuigend aan dat Israëlische troepen verantwoordelijk waren voor haar dood. Deze werkwijze illustreert hoe nauwgezet onderzoek de waarheid kan blootleggen, zelfs in situaties waarin partijen elkaar tegenspreken. Een ander voorbeeld is het onderzoek naar de bestorming van het Capitool in 2021, waarbij livestreams en sociale mediavideo’s werden gebruikt om de betrokkenheid van extremistische groepen zoals de Proud Boys en Oath Keepers in kaart te brengen. Dit leidde niet alleen tot gerechtelijke vervolgingen, maar benadrukte ook de kracht van open source journalistiek om complexe gebeurtenissen te ontrafelen. Het succes van deze aanpak ligt in de transparantie: het onderzoek wordt stap voor stap gedocumenteerd, waardoor het publiek zelf de bewijzen kan beoordelen. Deze benadering, die begon met het MH17-onderzoek van Bellingcat, zet een nieuwe standaard voor de journalistiek. Terwijl traditionele media vaak worden bekritiseerd vanwege vermeende bias of gebrek aan betrouwbaarheid, biedt open source journalistiek een helder en controleerbaar alternatief. Door transparantie centraal te stellen, niet alleen in de feiten maar ook in de methodologie, wordt de kloof tussen journalisten en het publiek verkleind. Dit is niet alleen een reactie op de huidige golf van nepnieuws en complottheorieën, maar ook een poging om het vertrouwen in de journalistiek te herstellen. Naarmate meer nieuwsorganisaties deze werkwijze omarmen, kan open source journalistiek uitgroeien tot een hoeksteen van de moderne berichtgeving en een essentieel hulpmiddel om de waarheid te achterhalen in een steeds complexere wereld.