De Nederlandse maatschappij verkeert in een crisis waarin complexe problemen, zoals de stikstofcrisis, het woningtekort en de toeslagenaffaire, centraal staan. Deze vraagstukken worden bemoeilijkt door een overvloed aan bureaucratische regels, wat het vertrouwen in de overheid vermindert. Dit wordt geïllustreerd door de problemen die burgers ervaren wanneer ze vastlopen in het systeem, zoals Robert, een Wajong-gerechtigde. Zijn verhaal laat zien hoe verwarrende wetgeving en een gebrek aan duidelijke communicatie van instanties zoals het UWV mensen kunnen frustreren en hen in financiële en emotionele problemen brengen. Dit leidt tot gevoelens van machteloosheid en stress. Het voorbeeld van de herbouw van de Morandi-brug in Genua toont echter dat daadkrachtig handelen mogelijk is. Burgemeester Marco Bucci slaagde erin binnen een jaar een nieuwe brug te realiseren door de bureaucratie te omzeilen. Dit succes staat symbool voor het "model Genua", dat bewondering wekt, maar ook kritiek oproept vanwege het verminderen van democratische procedures en burgerinspraak. Het benadrukt de spanning tussen efficiëntie en democratische waarden. Dit dilemma is relevant voor Nederland, waar er een roep is om snellere en effectievere besluitvorming, maar waar tegelijkertijd de waarde van procedures en checks and balances niet vergeten mag worden.
Ondertussen zijn er ook positieve initiatieven zichtbaar, zoals buurtprojecten die door kunstenaars en bewoners worden opgezet om verloederde wijken nieuw leven in te blazen. Deze initiatieven, die gericht zijn op sociale cohesie en participatie, tonen aan dat verandering mogelijk is wanneer de nadruk ligt op de mens in plaats van op regelgeving. Zulke projecten dragen bij aan gemeenschapsgevoel en economische kansen, zoals te zien is bij de deelruimtes waar buurtbewoners hun ondernemersideeën kunnen uitproberen zonder grote financiële risico’s. Ilja Leonard Pfeiffer wijst echter op een diepgaander probleem: de versnippering van de politiek. Met meer partijen dan ooit in de Tweede Kamer, elk met hun eigen specifieke belangen, wordt besluitvorming vaak een strijd tussen deelbelangen in plaats van een gezamenlijk streven naar het landsbelang. Dit maakt het moeilijk om tot effectieve en brede oplossingen te komen. Deze versplintering belemmert niet alleen de slagvaardigheid van de politiek, maar ondermijnt ook het vertrouwen van burgers in het vermogen van de overheid om complexe problemen op te lossen. Samenvattend heeft Nederland te maken met een crisis van complexiteit en wantrouwen, waarbij de oplossing ligt in het vereenvoudigen van systemen en het herstellen van focus op het algemeen belang. Het voorbeeld van Genua en lokale initiatieven laten zien dat eenvoud en mensgerichtheid mogelijk zijn, maar de politieke versnippering blijft een belemmering voor bredere hervormingen.
