jueves, 14 de noviembre de 2024

Hoe bomen met elkaar praten


Bomen spelen een essentiële rol in het menselijk leven en onze geschiedenis. Ze hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van de menselijke beschaving en ons DNA vertoont zelfs overeenkomsten met dat van bomen, wat aangeeft hoe diepgaand onze band met hen is. De akoestisch ecoloog Gordon Hempton benadrukt het belang van de geluiden van de natuur en hoe zachte geluiden, in tegenstelling tot harde, ons veel leren over de evolutie. Bomen communiceren op complexe manieren met elkaar, onder meer door middel van schimmeldraden die fungeren als netwerken, vergelijkbaar met een ondergronds internet. Deze netwerken verbinden bomen en maken uitwisseling van informatie mogelijk, zoals waarschuwingen tegen bedreigingen. Onderzoek van Suzanne Simard heeft aangetoond dat de relaties tussen bomen, vooral via mycorrhiza-schimmels, veel geavanceerder zijn dan eerder gedacht. Schimmels helpen bomen door bijvoorbeeld voedingsstoffen uit te wisselen, terwijl de bomen hen van koolstof voorzien. De ondergrondse netwerken zijn zo complex dat ze doen denken aan menselijke hersenstructuren. Net als bij menselijke samenlevingen hebben bomen vriendschappelijke en vijandige relaties, en communiceren ze op chemische wijze met stoffen die lijken op onze neurotransmitters. De structuren in deze netwerken, zoals synapsen, ondersteunen het idee dat intelligentie niet exclusief menselijk is. Simard betoogt dat als bomen en schimmels overeenkomsten vertonen met de bouwstenen van menselijke intelligentie, het wellicht onterecht is om intelligentie alleen aan de mens toe te schrijven. De evolutie heeft structuren en systemen in het bos voortgebracht die vergelijkbaar zijn met het menselijk brein. Deze parallelle ontwikkeling wijst op een vorm van intelligentie die zich in de natuur bevindt. Het vermogen van bomen om samen te werken en te communiceren in een netwerk, het uitwisselen van informatie en het voorbereiden op bedreigingen, toont een vorm van collectieve intelligentie. Toch neigen mensen er vaak naar om intelligentie te beperken tot menselijke maatstaven, wat Simard toeschrijft aan menselijke hoogmoed. Als we deze natuurlijke structuren echter als de basis van intelligentie beschouwen, kunnen we een dieper inzicht krijgen in de complexiteit en het vermogen van bomen en bossen.