Femke Halsema begon haar politieke carrière als parlementariër voor GroenLinks, waar ze zich profileerde als een scherpe denker en een principiële debater. Ze stond bekend om haar intellectuele benadering en haar afkeer van bestuurlijke compromissen. Minister worden zag ze niet zitten – ze wilde invloed uitoefenen zonder verstrikt te raken in bureaucratie. Toch benadrukte ze dat GroenLinks macht moest nastreven, al moest dat wel op de juiste voorwaarden gebeuren. Haar overstap van de PvdA naar GroenLinks werd ingegeven door teleurstelling in de sociaaldemocratische bestuurderscultuur. Ze vond dat de PvdA te veel gericht was op macht, zonder open te staan voor politiek debat. Bij GroenLinks voelde ze zich meer thuis, hoewel ze kritisch bleef op de interne professionaliteit van de partij. Halsema’s opvattingen over de multiculturele samenleving waren pragmatisch. Ze erkende de sociale ongelijkheid van minderheden, maar wees de term ‘mislukt’ af. Ze zag meer in debat en emancipatie binnen de eigen gemeenschappen dan in politieke dwang. Vrijheid van meningsuiting vond ze fundamenteel, maar niet absoluut: ze stelde dat dit recht altijd in balans moest blijven met andere grondrechten, zoals het discriminatieverbod en de persoonlijke levenssfeer. Persoonlijk en politiek liep bij haar soms door elkaar. Ze geloofde dat politiek een roofbouw pleegde op het persoonlijke leven, maar vond geluk essentieel voor goed functioneren. Opvallend was haar stelling dat ze nooit op een VVD’er verliefd zou kunnen worden – het was geen kwestie van meningsverschillen, maar van een fundamenteel ander wereldbeeld. Halsema’s houding als principiële politicus leek haaks te staan op haar latere rol als burgemeester. Haar afkeer van bestuurlijke compromissen maakte plaats voor pragmatisme en leiderschap. Daarmee groeide ze uit tot een bestuurder die niet alleen debatteerde, maar ook daadwerkelijk verantwoordelijkheid droeg.
